2010/11/19

Hizkuntza ekologia (2): inkonsistentziak


Soziolinguistika Klusterrak,uda partean, Euskara komunikatu? Nor-nori-nork izeneko jardunaldiak antolatu zituen, euskararen sustapenerako komunikazio-ekintzak burutzeko moduak aztertzeko.

Besteak beste, Harman komunikazio eta marketin enpresaren zuzendaria den Joseba Kamiok hartu zuen parte ikastaroan. Atez ateko bilketa sistemen inguruko kanpainetan izan duen esperientziatik abiatuta, euskararen eta ekologiaren artean dauden antzekotasunak nabarmendu zituen. Alde horretatik, Jorge Riechmann-en "Inconsistencias, disonancias y bloqueos: atisbos sociopsicológicos sobre la crisis ecológica" lana irakurtzeko gomendioa egin zuen.

Riechmann-ek jarreren eta jokabideen arteko inkontsistentziak aztertzen ditu. Izan ere, psikologia sozialak erakusten duen moduan, oso ahulak izan ohi dira diskurtsoaren bidez adierazten diren jarreren eta benetarako jokabidearen arteko loturak.

Riechmann-ek garrantzia berezia ematen die prozesu kognitiboei. Bere ustez badira hainbat muga, aurrean dugun egoera bere konplexutasun osoan hautemateko zailtasunak sortzen dizkigutenak, eta desmobilizazioa eragiten dutenak:
  • Informazioa prozesatzeko mugak (une berean 5-7 informazio-unitate maneiatzeko gaitasuna dugu, ez besterik).
  • Inertzia kognitiboa (hasierako inpresioak gainbaloratzea eta geroko informazioa gutxiestea).
  • Informazioa filtratzea aldez aurretik dugun iritziaretik bat etortzeko moduan.
  • Kasu partikularrak eta norberaren esperientziak neurriz kanpo baloratzea.
  • Gehigizko konfiantza gure buruarengan (erantzun guztiak ditugula pentsatzen dugu...)
  • Pentsamendu desideratiboa: desioak errealitatearekin nahasteko joera.
Dena den inkonsistentzia da Riechmann-en aztergai nagusia. Hainbat faktore aipatzen du:
  • Gure bizimodua era antiekologikoan dago antolatua. Arazoak neurri handi batean estrukturalak dira, egiturazkoak. Horren aurrean gure pertzepzioa da ezer gutxi egin ahal dugula. Ardura eta erantzukizuna gugandik aparte ikusten dugu.
  • Ez dugu sinisten ekintza pertsonalaren emaitzetan. Ez dugu uste hortik emaitza nabarmenik etor daitekeenik. Ekintza kolektiborik ezean, alferrikakotzat dugu bakoitzaren ahalegina.
  • Jokabide ekologikoaren kostea handia da. Jokabide horren etekinak, gainera, ez dira pertsonalak, kolektiboak baizik. Kosteak ez... kosteak pertsonalak dira batez ere.
Ekologiaren arloan indarra hartzen ari da trantsizio mugimendua. Mugimendu horrek ekintza pertsonalaren eta ekintza kolektiboaren afera teorizatu dute:

  • Ekintza pertsonala, ziur aski, ez da nahikoa izango.
  • Ekintza globala nahikoa izan diateke, baina ziur aski berandu iritsiko da.
  • Tarteko bidea da irtenbidea. Ekintza komunitarioa: nahikoa eta garaiz.

Ekarpen polita izan daiteke ikuspuntu hauek guztiak hizkuntzen normalizazioaren mundura ekartzeko ahalegina: deshazkundea, komunitatea, trantsizioa...

No comments: