Parte-hartzeari buruzko bi ideia interesgarri

Duela hilabete inguru, parte-hartzeari buruzko hitzaldi baten laburpena ekarri nuen hona. Aste honetan bigarren erreferentzia interesgarri bat aurkitu dut, nahiz eta zuzen-zuzenean euskara-planekin zerikusik izan ez. Herritarrekin sarearen weborrian Oscar Rebollo irakaslearen hitzaldi bat aurkitu dut [hemen.]. Herritarrekin Gipuzkoako herritarren parte hartzeko esperientziak partekatzeko eta gizarteratzeko gunea da.

Hiru arrazoi azaltzen ditu parte-hartzea indartzeko:

• Ez dugu bakarrik geratu nahi. Agintarien eta herritarren arteko deskonexioari irtenbidea emateko saiakera da parte-hartzea. Kalitate demokratikoarekin du zerikusia. 
• Bakarrik, ezin dugu. Gizarte arazoak konplexuak dira: gero eta konplexuagoak. Alde askotatik egin behar zaie aurre.
• Bakarrik, ez dugu nahi. Egitasmo komun baten inguruan hainbat eragile biltzen dugun bakoitzean, bigarren helburu bat ere lortzen dugu: sareak jostea... eta gizarte kapitala sortzea.

Oscar Rebollo UABko irakaslea da. Gogoratu dut orain dela urte batzuk ere oso adierazgarria iruditu zitzaidan artikulu bat irakurri niola: La participación. Resistencias y cómo vencerlas. Parte-hartzearen aurrean egon ohi diren erresistentziak deskribatzen ditu bertan, eta kultura politikoarekin zerikusia dutela azpimarratu. Honakoak:

• Boterearen (eta politikaren) kultura: "Hautatu egin naute, ezta? Gehiengo absolutua dut, ezta? Ba... nik agintzen dut!".
• Burokraziaren kultura: "Bale... baina soilik honaino... hemendik aurrera beste departamentu bati dagokio".
• Kultura teknokratikoa: "Zertarako parte-hartzea? Teknikariak ditugu, ezta? Haiek esango dute zer egin" edo "Bai, baina teknikaria ni naiz. Jakin, nik dakit zer egin behar den. Nor dira horiek zer egin behar dugun esateko".
• Lidergoari buruzko kultura: "Bai, baldin eta garbi geratzen bada lidergoa udalarena dela".
• Gatazkari eta kontsentsuari buruzko kultura: "Bai, denak ados jartzen badira... Baina nik ez dut mobidarik nahi. Ados jartzen ez badira, nik diodana egingo dugu!".

Ezagun egiten zaizkizue? Euskara-planen testuinguruan ere halakorik entzun al duzue inoiz? Nik bai.

Kontra-argudioak ere ematen ditu Oscar Rebollok, eta, gurera etorrita, badira bi, bereziki esanguratsuak iruditzen zaizkidanak:

Bat. Prozesuetan kontsentsuak eta gatazkak ematen dira etengabe, elkarren jarraian. Kontsentsua ez da erabateko eta baldintzarik gabeko atxikimendua. Abiatzeko halako adostasun maila eskatuko bagenu, gutxitan abaituko ginateke. Kontsentsua egunez egun eraiki behar da.

Bi. Alferrik da arazo bakoitzeko irtenbide tekniko optimoa aurkitu nahia. Arazoak ez dira arazoak, interesen gatazkak baizik; erantzunak ezin dira soil-soilik teknikoak izan. Teknikoki egokiak diren erantzun guztien artean adostasun handiena zeinek biltzen duen izaten da kontua.