Hizkuntza darwinismoa

Xabier Erizeri entzun diot hizkuntza ekologiaren diskurtsoaren arriskuaz. Hizkuntzaren ekologia metafora bat besterik ez dela dio; alferrik dela (eta arriskutsua ere bai) paralelismo estuagorik egin nahi izatea. Baten batek tentazioa izan dezake pentsatzeko naturaren legea dela hizkuntzak hiltzea; izaki bizidunak jaio, bizi eta hil egiten baitira.

Soziolinguistika hiztegiaren arabera, Hizkuntza darwinismoa hizkuntzek Darwinen eboluzio-teorien araberako bilakaera dutela pentsatzen duen hizkuntza-ideologia da. Horren arabera, hizkuntza-komunitate indartsuenak gailenduko lirateke, ahulenak baztertuta.

Charles Darwin naturalista eta biologo ingelesa izan zen. 1831n Hego Amerikako itsasaldea eta bereziki Galapagos uharteak ikertzera abiatu zen. Bost urteko bidaia izan zen eta Lurrari bira eman zion. 1859an bere ikerkuntzen laburbilduma argitaratu zuen: On the Origin of Species by Means of Natural Selection. Hortaz, Darwinek hautespen naturalaren kontzeptua sortu zuen, non naturak berak ingurugiro zehatz batean biziraupenerako egokienak diren espezieak hautatu eta egokiak ez direnak baztertu egiten baititu. (Ikus. Wikipedia).

Piotr Alexeievitx Kropotkin (1842-1921) geografoa izan zen eta politika arloko pentsalaria. Siberian egin zituen ikerketetatik abiatuz, eboluzioan elkarlaguntza eta kooperazioa funtsezkoak zirela defendatu zuen. Hautaketa naturala izakien arteko borrokan oinarritzen zituztenak biziki kritikatu zituen.

Entzun dut bi estrategia ezberdin direla: konpetentzia ugaritasuna kudeatzeko estrategia dela, eta kooperazioa urritasuna kudeatzeko estrategia. Ez dakit, bada. Gauza bat ziurra da: handiek konpetentzia maite dute, txikiek kooperazioa.

Charles Darwin liberalismoaren ikurra da, Piotr Kropotkin anarkismoaren teorikoa.